BEELDBEPALENDE ALLROUNDER:
ROLF BENZ 594 BY SEBASTIAN HERKNER
Sebastian Herkner is bekend met beeldbepalend design. Het waarschijnlijk meest duidelijke bewijs daarvoor levert de “designer van 2019” op dit moment met de nieuwe Rolf Benz 594 met hoge rugleuning. Het uitnodigende zitmeubel met fijn uitgebalanceerde rugwelving, strak gestoffeerde zitschaal en een aangenaam zacht zitkussen heeft de uitstraling van een omarming. We ontmoetten de bekroonde designer in zijn studio in Offenbach en spraken over inspiratie, duurzaamheid en het leven en werken tijdens corona.
Sebastian, een jaar geleden heb je al de eettafel Rolf Benz 909 ontworpen. Zojuist werd je nieuwe fauteuil Rolf Benz 594 gepresenteerd. Hoelang heeft de ontwikkeling geduurd en wat was je grootste uitdaging?
We hebben anderhalf jaar aan de fauteuil gewerkt. De grootste uitdaging was ongetwijfeld de zeer speciale fauteuilvorm. Het ging er van aanvang aan om een beeldbepalend zitmeubel te creëren. Rolf Benz wilde een stoel met hoge rugleuning met een heel eigen statement, een onmiskenbare vormentaal. Zo'n taak moet je eerst eens voorzichtig aftasten. Je begint met tekenen, maakt schetsen en gaat achter de computer zitten. Doorslaggevend was hier echter voornamelijk de samenwerking met de ambachtslieden en prototypebouwers bij Rolf Benz intern.
Het bepalen van de vorm was een proces in meerdere fasen. Dat verliep over heel veel echte, gestoffeerde prototypemodellen. Tussendoor werd dan natuurlijk steeds weer getekend – soms zelfs direct met een marker op de prototypen. Hier wat weghalen. Daar een paar graden toevoegen. Op die plaats de lijn aanpassen. Natuurlijk komt ook de computer daarbij van pas. Maar uiteindelijk moet je het object met al je zintuigen in het echt ervaren, de fauteuil letterlijk gaan “bezitten”. Er omheen lopen. Wellicht ook eens voor de stoel op de knieën gaan. Vanuit verschillende standpunten bekijken. En op die manier kom je stapje voor stapje bij de definitieve fauteuil. Een heel spannend maar ook intensief proces.
In welke ruimtelijke context komt de fauteuil wat jou betreft het beste tot zijn recht en waarvoor is hij met name bijzonder goed geschikt?
De Rolf Benz 594 is een echte allrounder. Hij kan op verschillende manieren worden opgesteld en laat zich goed aan verschillende ruimtesituaties en gebruiksscenario’s aanpassen. Hij kan als afzonderlijk meubelstuk worden gebruikt, bijvoorbeeld als gerieflijke leesfauteuil en wijkplaats. Maar ook als communicatieve fauteuilgroep. Bijvoorbeeld in een kantoortuin of in de lobby van een hotel. Voor vergaderingen, kennismakingsgesprekken of om bij te kletsen.
In welke materiaalcombinatie vind jij de stoel het mooist? Heb jij een persoonlijke lievelingscombinatie?
Moeilijke vraag. Er zijn zo veel verschillende mogelijkheden. De fauteuil kan heel persoonlijk worden uitgevoerd. Omdat wij thuis echter veel beton hebben, zou het onderstel van natuurlijk eiken zeker heel goed passen. Wat betreft de bekleding zou ik eerder voor een gestructureerde stof gaan, resp. een wollig oppervlak. Bouclé vind ik bijvoorbeeld heel mooi. Maar ook fluweel. Dat biedt het geheel dan ook nog eens een heel fraai tastbaar gevoel.
Waar vind jij inspiratie voor je werk?
Inspiratie vinden is voor mij niet heel moeilijk. Ik ben een nieuwsgierig mens en observeer veel. Je moet heel open zijn om verschillende impulsen op te kunnen vangen. Dat kan eigenlijk overal gebeuren. Ook op een heel normale doordeweekse dag kun je steeds weer spannende observaties doen en ontdek je bijvoorbeeld opeens een fraaie kleur of een buitengewone materiaalcombinatie. Maar ook in de studio kan ik inspiratie vinden. In het archief of tijdens een gesprek met mijn team. Natuurlijk ook in het museum of tijdens een reis. En soms helpt het ook om ambachtslieden tijdens het werk te observeren om nieuwe oplossingen te ontdekken. Je moet er gewoon open voor staan.
Zijn er voorbeelden die jou en je werkwijze in het bijzonder bepaald hebben?
Er schieten me zo geen bepaalde ontwerpers of bekende personen te binnen. Maar soms vergeet je ook wel eens iemand. Dan noem ik liever de ambachtslieden die onze ontwerpen achter de schermen zo meesterlijk hebben weten te realiseren. Met name bij Rolf Benz leveren zij fantastisch werk en beschikken ze over een ongelooflijke kennis. Kennis die van generatie op generatie wordt overgedragen. Dat zijn voor mij de voorbeelden. Wij mogen ons in Duitsland gelukkig prijzen dat we de meesteropleiding hebben. Dat is een kostbaar cultuurgoed. Dat kan ik bijzonder waarderen.
Veel succesvolle designers kiezen voor Berlijn. Jij daarentegen hebt 13 jaar geleden je designstudio in Offenbach geopend. Wat maakt Offenbach voor jou tot de perfecte locatie?
Offenbach behoort zeker niet tot de meest aantrekkelijke steden. Het is meer liefde op het tweede gezicht. Het is een kleine stad. Het is een overzichtelijke stad. Maar ik voel me hier prettig. Hier voel ik me thuis. Hier wonen mijn vrienden. Daar komt nog bij dat Offenbach een zeer multiculturele en zodoende ook zeer inspirerende stad is. Met vele fraaie winkels en restaurants van de meest uiteenlopende culturele signatuur. En dat alles op een heel klein stukje aarde. Maar natuurlijk speelt ook de gunstige ligging wat betreft verkeer midden in Europa en de nabijgelegen luchthaven een rol. Mijn grote geluk is dat ik veel kan reizen. Met de trein ben ik snel bij Rolf Benz in het Zwarte Woud. Ik kan een dagtocht naar Venetië maken. Of naar de beurs in Parijs. Dat ervaar ik als een groot voordeel. Maar dat is natuurlijk sterk veranderd door corona. Ook ik zit nu vaker achter de telefoon of overleg via Skype of Zoom. Dat werkt ook heel goed. Zo heb ik de afgelopen maanden ook weer op een geheel nieuwe manier kennis gemaakt met Offenbach. Bijvoorbeeld de weekmarkt met zijn fantastische aanbod. Dat is voor mij ook een stuk levenskwaliteit.
Je bent veel onderweg in de wereld. Is er een land waardoor je bijzonder gefascineerd bent geraakt tijdens je reizen?
Reizen is een privilege. Ik geniet daar heel erg van. Als kind waren de kerstinkopen met mijn ouders in Stuttgart altijd een hoogtepunt. Tegenwoordig is je wereld natuurlijk wel wat groter geworden en kom je ook wel eens in Taiwan of Colombia. Dat is buitengewoon inspirerend. Maar desondanks geloof ik niet dat het zo zeer aankomt op de afgelegde afstand. Belangrijker zijn de menselijke ontmoetingen en de plaatselijke bijzonderheden. Wanneer ik reis, wil ik het bijzondere ontdekken. Zeg maar de B-zijde van een stad, net als bij een langspeelplaat. Dat is het spannende. Dat kan in Taipei zijn. Maar dat kan ook in Ulm gebeuren. Je hoeft dus niet altijd heel ver weg te gaan. Gewoon heel goed om je heen kijken, waar je ook bent. Door corona hebben we nu de mogelijkheid om onze directe omgeving weer opnieuw te ontdekken. Van die mogelijkheid maak ik gebruik.
Wat kenmerkt de creaties van Sebastian Herkner? Wat is voor jou belangrijk?
Ik let met name op materiële uitstraling, kleur, kwaliteit en het ambachtelijke aspect. Ik merk dat kwaliteit en lange levensduur weer belangrijker worden voor de mensen. Duurzaamheid wint aan betekenis. Dat is goed. Ik wil geen producten maken die trendy zijn en na een half jaar weer worden weggegooid. Ik wil producten maken die lang meegaan. Levenslange metgezellen die in het beste geval ook nog latere generaties plezier bezorgen. Daar hoort ook bij dat men de producten kan repareren of in het geval van een zitmeubel opnieuw kan laten bekleden. Onze hulpbronnen worden steeds schaarser. We moeten ons bezinnen en het complete proces in het oog houden. Dat vind ik bij Rolf Benz zo fantastisch. Daar wordt nog ter plaatse in het Zwarte Woud geproduceerd. Dat betekent: korte routes – en natuurlijk duurzame kwaliteit.
In jouw ontwerpen interpreteer je kenmerken uit uiteenlopende maatschappelijke en culturele contexten en creëer objecten met een uniek karakter. Welke observaties gaan er schuil achter de fauteuil Rolf Benz 594?
Ons dagelijkse leven wordt steeds hectischer. We rennen van A naar B en zien onze omgeving helemaal niet meer. De werkprocessen worden steeds sneller. We zitten met onze neus op de smartphone, de laptop en tablet en leven steeds digitaler. Het voelbare verdwijnt steeds meer naar de achtergrond. Onze stoel met hoge rugleuning is een reactie op die ontwikkeling en wil een wijkplaats zijn. Iets wat echt en tastbaar is. Trefwoord: cocooning. Een plek waar je kunt neerploffen. Een plek om achterover te leunen en je thuis te voelen. Om onder te dompelen en diep adem te halen. Hier kan men zich ontspannen, nadenken, een powernap doen, een boek lezen – maar natuurlijk ook lekker je e-mails controleren of over het internet surfen. Wat je maar wilt.
De lijst met je onderscheidingen is opmerkelijk lang. Hoe voelt het om “Designer van 2019” te zijn en hoe belangrijk zijn titels en prijzen voor jou?
Natuurlijk is dat een bevestiging. Met name voor het team. Voor de firma. Voor de prestatie. Voor het vele werk dat in zo'n productontwikkeling is gestoken. Mooier vind ik het echter wanneer ik mijn producten bijvoorbeeld op Instagram ontdek, met de hashtag #SebastianHerkner. En zodoende kan zien waar al die producten terecht zijn gekomen. In welke context ze opduiken. Wie ze heeft aangeschaft. Of wie daarvoor zelfs bespaard heeft, omdat hij of zij dat product absoluut wilde hebben. De verhalen daarachter vind ik spannend. En die betekenen voor mij eigenlijk veel meer. Ik vind het ook schitterend als ik in een hotel kom en daar plotseling een van mijn tafels ontdek. Dat zijn dan voor mij de mooiere momenten.
Wat doe je het liefst als je even geen toonaangevend design ontwerpt?
Creativiteit is mijn passie. Daarom zie ik mijn beroep helemaal niet zo zeer als een beroep. Eerder als een privilege. Omdat ik precies datgene doe, wat ik echt leuk vind. De veelzijdigheid is spannend. En het is niet zo dat ik acht uur per dag ploeter en dan volledig uitgeput thuis kom. Wanneer je werkelijk datgene kunt doen wat je leuk vindt, dan gaat je alles een stuk gemakkelijker af.
Kan goed design de wereld veranderen?
Om de wereld te veranderen, hebben we niet absoluut goed design nodig. Maar de verantwoordelijkheid van een designer is natuurlijk wel groot. Hij kan beïnvloeden hoe dingen gebruikt worden. Hoe we ze recyclen. Ik vind het persoonlijk helemaal niet interessant om hippe producten te maken die een seizoen in de schappen liggen en dan twee jaar later op de vuilnisbelt belanden. Ik geloof wel dat wij daar als designers een bepaalde verantwoordelijkheid hebben. En daardoor kunnen we zeker de wereld een klein beetje vormgeven. Less, but better. Minder kopen, maar wel van betere kwaliteit. Ik denk dat we daarmee de wereld kunnen veranderen. De designer alleen kan dat natuurlijk niet. Maar hij kan zeker impulsen geven die aanzetten tot discussies en met een verantwoordelijke designprestatie een bijdrage leveren zodat de wereld een beetje beter wordt.
Hartelijk dank voor dit gesprek, Sebastian.
Foto's: Sandro Jödicke | whitedesk
→ Meer informatie over de fauteuil Rolf Benz 594